Friday 12 October 2018

Greek Mermaids; The Gorgona; Andreas Karkavitsas; Words from the Prow, Sea Stories; Alexander the Great; Η γοργόνα.


"The Gorgona is a mermaid of immense size who is encountered by sailors during storms, particularly in the Black Sea and north eastern Aegean at midnight on a Saturday night. She is the sister of Alexander the Great, and will ask "Does King Alexander live?" The wise sailor answers "He lives and reigns", after which she will calm the seas. If says that he is dead, she will become furious and sink the ship and its crew" -  from Harry's Greece Travel Guide.


George Johnston, from Clean Straw for Nothing:

"Sailing those waters we were once wise in what had to be done in a night of storm, should a beautiful woman rise on the tempestuous waves lashing at the boat and cry her aching question: 'Where is Alexander the Great?' Quick as a flash one had to be ready with the reply: 'Alexander the Great lives and reigns!' If this were shouted out the woman would vanish, the storm-wind quieten, the sea subside, and sunrise would come over an Aegean innocent again. To neglect that response, that cry of affirmation, was to be doomed...Greece's, of course, is a fatal beauty. It always has been, I suppose. So how important it is to understand the hazardous, breathtaking mysteries, to grasp at wisdoms in the moment of peril , to stand upright and shout with loud and confident authority into the very howling mouth of danger, 'Alexander the Great lives and reigns!'"

Georgios Vizyenos also refers to the legend of the mermaid in his story translated as "The one and only journey of his life" (Thracian Tales, tr. Peter Mackridge) and as "The Only Journey of His Life"
(My Mother's Sin and Other Stories by Georgios Vizyenos, tr. William F. Eyatt. Jr.)



An illustration from an edition of Andreas Karkavitsas' "Logia tis Ploris, Thalassina Diigimata" (1899). Words from the Prow, Sea Stories.




ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΛΩΡΗΣ 

It's very disheartening to discover that there is no English translation of these twenty classic stories. I've just read the first story (Η θάλασσα/I Thalassa) in Greek. Andreas Karkavitsas -brief biography

Cypriot Ministry of Education and Culture (pdf) - analysis for schools

Analysis of the story, «Η θάλασσα»:

Εισαγωγή: Πρωτοδημοσιεύτηκε σε δύο συνέχειες στο αθηναϊκό περιοδικό Εθνική Αγωγή Β΄ 2-3 (15 Ιαν.-1 Φεβρ. 1899), υπό τον τίτλο «Η θάλασσα» και τον υπότιτλο «Διήγησις ναύτου» (Βαλέτας: 1973, τ. 2, 547-48). Σε αυτό το διήγημα, το πρώτο της συλλογής, εκφράζεται γενικά η ανησυχία και ο πόθος της ελληνικής ψυχής για το άγνωστο και το αβέβαιο (Σιδερίδου: 1979, τ. 1, 182). Πιο συγκεκριμένα, σκιαγραφείται η ακαταμάχητη έλξη της θάλασσας στους νησιώτες της Ελλάδας (Σφαέλλου-Βενιζέλου: 2000: 33). Στις σελίδες του ο συγγραφέας περιγράφει με παραστατικότητα τη σκληρή ζωή των ναυτικών, που αντιπαραβάλλεται στο δεύτερο μέρος με την ήρεμη και ήσυχη ζωή των στεριανών. Η θάλασσα έρχεται αντιμέτωπη με τη στεριά και αυτή κερδίζει τη μάχη στην καρδιά του ναυτικού (Σιδερίδου, 1979: τ. 1: 182).

Περιεχόμενο: Το διήγημα παρουσιάζει τα πρώτα βήματα του Γιάννη στη ζωή του ναυτικού. Ο ήρωας αναφέρει εξαρχής ότι ο πατέρας του –ναυτικός και αυτός– του άφησε ευχή και κατάρα να μην ασχοληθεί με τη θάλασσα. Ωστόσο, η μαγική δύναμη που ασκεί η θάλασσα στην ψυχή του τον στρέφει στη ζωή του ναυτικού και έτσι μπαρκάρει με το καράβι του θείου του, του καπετάν Καλιγέρη. Όταν κάποια στιγμή επιστρέφει στο νησί, αποφασίζει να αφήσει πίσω του την παλιά του ζωή. Στην απόφασή του αυτή καταλυτικό ρόλο διαδραματίζει η Μαριώ, παλιά του αγαπημένη. Για τρία χρόνια ο Γιάννης έζησε ευτυχισμένος τη ζωή του γεωργού με τη γυναίκα του. Όμως το σαράκι του ναυτικού δεν έπαψε να τον κατατρώει. Όταν κάποιος ξάδερφός του βάφτιζε το νέο του καράβι και τους είχε καλέσει στη γιορτή, ο Γιάννης νιώθει ξανά το κάλεσμα της θάλασσας. Αποφασίζει να ξαναμπαρκάρει φεύγοντας σαν κλέφτης από το σπίτι του. Η ψυχική του κατάσταση συμπυκνώνεται στις τελευταίες φράσεις του διηγήματος: «Από τότε φάντασμα η ζωή. Θα μου πης· δε μετάνιωσα; Και γω δεν ξέρω. Αλλά και να γυρίσω τώρα στο νησί, πάλι δε θα ησυχάσω. Με κράζει η θάλασσα».

Πρόσωπα

Γιάννης: ο ήρωας του διηγήματος. Είναι ένας συνηθισμένος, απλός νησιώτης που από παιδί ονειρεύεται να γίνει ναύτης, παρά τις αντίθετες προτροπές του πατέρα του. Επιλέγει την αγκαλιά της θάλασσας, αντί της συζυγικής γαλήνης.
Καπετάν Καλιγέρης: σκληρός και έμπειρος καπετάνιος, στη δούλεψη του οποίου μπαίνει ο Γιάννης στο πρώτο του ταξίδι.
Καπετάν Αγγελής: ο πατέρας του Γιάννη, θαλασσοδαρμένος, ο οποίος, έχοντας γνωρίσει τις κακουχίες της θάλασσας, προτρέπει τον γιο του να ζήσει τη ζωή του στεριανού.
Καπετάν Πάραρης: παλιός καραβοκύρης και πατέρας της Μαριώς, ο οποίος συναινεί στον γάμο της κόρης του με τον Γιάννη, με την προϋπόθεση να απαρνηθεί ο τελευταίος το κάλεσμα της θάλασσας.
Μαριώ: ο πρώτος έρωτας του ήρωά μας, η αιτία να εγκαταλείψει τη ζωή του ναυτικού: «Ο μαγνήτης που μ’ έσυρε άπραγο παιδί στη θάλασσα, μ’ έσερνε τώρα στη γυναίκα»


For those, like me, who find some of the technical or local terms difficult, there is also a useful glossary on pages 29-30 of the Ministry's pdf file.

The twenty stories:

Η θάλασσα
Οι φρεγάδες
Η δικαιοσύνη της θάλασσας
Το βασιλόπουλο
Βιοπαλαιστής
Ο εκδικητής
Οι σφουγγαράδες
Καβομαλιάς
Η καπετάνισσα
Θείον όραμα
Κακότυχος
Ο Κάτω Κόσμος
Πειράγματα
Γέρακας
Κακοσημαδιά
Η Γοργόνα
Ναυάγια
Οι Κουρσάροι
Τελώνια
Το γιούσουρι

Still available: a French translation of the short stories.




Two mermaids by George Seferis:


Γιῶργος Σεφέρης, «Πάνω σ᾿ ἕναν ξένο στίΜιλᾶ... βλέπω ἀκόμη τὰ χέρια του ποὺ ξέραν νὰ δοκιμά-σουν ἂν ἦταν καλὰ σκαλισμένη στὴν πλώρη ἡ γοργόνα
νὰ μοῦ χαρίζουν τὴν ἀκύμαντη γαλάζια θάλασσα μέσα
στὴν καρδιὰ τοῦ χειμῶνα.
χο», Ποιήματα, Ἀθήνα, ἔκδ. Ἴκαρος, 1985, σσ. 87-89

'Greek Mermaid by Bost (Bostanzoglou):



Another classic of Modern Greek literature:

The Mermaid Madonna, Stratis Myrivilis:


Two illustrations and an excerpt from "Ellinikos Laikos Politismos", 1982:





From The Romanticism blog (Twitter)

"A walking stick with a metal band engraved: "George Gordon Lord Byron Newstead 1808". The mermaid is from the Byron family crest "


"He lives and reigns!"


Theophilos, Alexander the Great




"...the shattered bits of life compose the grand
Mosaics, where Alexander rides victorious through
The plains of enigmatic Asia, master of
A world conquered in his dreams. And mermaids
Ask the precious ships if he is still alive".


A poem by Anais Nin (seen on twitter, 15,1.2022)




Fishing Boat, from The Pursuit of Greece

A new book on mermaids more generally (I haven't read it):



Update, 2022, some of Karkavitsas' Sea Stories are included in this Penguin translation


The Archeologist and Selected Sea Stories
Introduction by Johanna Hanink

The Mermaid, in David Connolly's translation, is available in The Dedalus Book of Greek Fantasy, 2004











No comments:

Post a Comment