"Reciting Ritsos at Dodoni", 1968

"Reciting Ritsos at Dodoni", Easter (April) 1968 - or was I imagining how it would be to act in a banned Ancient Greek tragedy, or to conduct an oratorio by Mikis Theodorakis? Perhaps I was just embracing, for the first time, the magnificent landscape of Epirus?

I would probably have chosen these two poems by Ritsos, if I had known them at the time:

The End of Dodona I (translated Edmund Keeley)

".....We were somehow

reassured -

others were responsible for the decision that would bring success

or failure. We

had only to submit and perform, with eyes lowered. Now,

they've turned everything upside down...

They've even chopped down the sacred

oak, our counsellor.


We no longer have anyone to ask for advice, to confide in."


Ξενοιάζαμε κάπως —άλλοι είχαν την ευθύνη της απόφασης για επιτυχία κι αποτυχία. Εμείςμονάχα την υποταγή και την εχτέλεση, με γερμένα ματόφυλλα. Τώρα,όλα τ’ αναποδογυρίσανε... Κόψαν και την άγια δρυ — το συμβουλάτορά μας. Δεν έχουμε πια ποιόνε να ρωτήσουμε, ποιόνε να εμπιστευτούμε.

Λέρος, 6.X.68



Το τέλος της Δωδώνης, Ι

Το τέλος της Δωδώνης, ΙI

After the Defeat (translated by Nikos Stangos) - written in exile on Leros, 21.3.1968


Μετά την ήττα


Ύστερ’ απ’ την πανωλεθρία των Αθηναίων στους Αιγός Ποταμούς, και λίγο αργότερα
μετά την τελική μας ήττα, — πάνε πια οι ελεύθερες κουβέντες μας, πάει κι η Περίκλεια αίγλη,
η άνθηση των Τεχνών, τα Γυμναστήρια και τα Συμπόσια των σοφών μας. Τώρα
βαριά σιωπή στην Αγορά και κατήφεια, κι η ασυδοσία των Τριάντα Τυράννων.
Τα πάντα (και τα πιο δικά μας) γίνονται ερήμην μας, χωρίς καθόλου
τη δυνατότητα μιας κάποιας προσφυγής, μιας υπεράσπισης ή απολογίας,
μιας έστω τυπικής διαμαρτυρίας. Στη φωτιά τα χαρτιά και τα βιβλία μας·
κι η τιμή της πατρίδας στα σκουπίδια. Κι αν γινόταν ποτέ να μας επέτρεπαν
να φέρουμε για μάρτυρα κάποιον παλιό μας φίλο, αυτός δε θα δεχόταν από φόβο
μήπως και πάθει τα δικά μας — με το δίκιο του ο άνθρωπος. Γι’ αυτό
καλά είναι εδώ, — μπορεί και ν’ αποχτήσουμε μια νέα επαφή με τη φύση
κοιτώντας πίσω από το σύρμα ένα κομμάτι θάλασσα, τις πέτρες, τα χορτάρια,
ή κάποιο σύννεφο στο λιόγερμα, βαθύ, βιολετί, συγκινημένο. Κι ίσως
μια μέρα να βρεθεί ένας νέος Κίμωνας, μυστικά οδηγημένος
από τον ίδιο αϊτό, να σκάψει και να βρει τη σιδερένια αιχμή απ’ το δόρυ μας,
σκουριασμένη, λιωμένη κι αυτήν, και να την κουβαλήσει επίσημα
σε πένθιμη ή δοξαστική πομπή, με μουσική και στεφάνια στην Αθήνα.

Λέρος, 21.III.68


Setting by Dimos Moutsis

Oh! where, Dodona! is thine aged grove, 

Prophetic fount, and oracle divine? 

What valley echo'd the response of Jove? 

What trace remaineth of the Thunderer's shrine? 

All, all forgotten -- and shall man repine 

That his frail bonds to fleeting life are broke? 

Cease, fool! the fate of gods may well be thine: 

Wouldst thou survive the marble or the oak? 

When nations, tongues, and worlds must sink beneath the stroke! 

Lord Byron.

"Awake! (not Greece—she is awake!)

Awake, my spirit!"

Ancient Greek Myths in World Literature:

Αρχαιόθεμα Γιάννη Ρίτσου

ΣΕΦΕΡΗΣ, Γιώργος

Catalogue of Writers - Συγγραφείς